Afyonkarahisar Bayat Jeomorfolog

Jeomorfoloji yahut yüzey bilimi, anabilim dalı arsa bilimi olan ve kavuşum yüzey şekillerinin tanılamamlanmasını ve oluşum vetirelerinin açıklanmasını laf edinen bilim dalıdır.[1] Jeomorfoloji, karalar üzerinde ve denizaltında arsa kabuğunun yüzeyinde görülen şekilleri inceleyici, oluşum ve evrimlerini açıklanan, bunları kendi yöntembilimi içerisinde sınıflandıran, coğsergenî dağılım ve gruplandırmalarını, nedenleriyle yanında araştıran bir bilim dalıdır.[1] Bu tanılamam doğrultusunda jeomorfoloji, bir anabilim dalı olan yerbilimlerinin bir dalını oluşturur.

Jeomorfoloji konusu bakımından bazı ülkelerde (Köle, Kanada) arsa bilimleri içerisinde, arsa kabuğunun binası ve dinamiğiyle alakadar jeolojinin, kimilarında ise (Türkiye, Fransa) isim-tabii çbasamak koşulları arasındaki ilişkiyi inceleyici fiziki coğrafyanın alt dalıdır. Fiziksel coğrafya yaklaşımında jeomorfolojinin konusu olan arsaşekilleri, ülke, sular ve tabii işleklarla yanında değerlendirilir. Jeolojik açıdan ise Yerkürenin sönük elemanları olan arsa binası, arsa şekli, ülke ve sular (fizyografya) jeomorfolojinin konusunu oluşturur. Yer bilimi, jeofizik, haritacılık, hâk bilimi, paleontoloji ve taş bilimi jeomorfolojinin yararlandığı mirlıca bilim dallarıdır. Jeomorfoloji incelediği konulara göre alt dallara ayrılır. “Temizışkan jeomorfoloji” akarsuların oluşturduğu yeryüzü şekillerini, “karst jeomorfolojisi” kireçtaşları üzerinde oluşan şekilleri, “kıyı jeomorfolojisi” çokluk ve göl kıranlarındaki şekilleri, “buzul jeomorfolojisi” buzullar aracılığıyla oluşturulan yeryüzü şekillerini inceler.

Fevkdaki tanılamamdan da anlaşılabileceği gibi jeomorfoloji, arsa kabuğunda şimdiki olarak süregiden arsa şekillenmesi vetireleri ile uğraşır ve nihai olarak jenetik yaklaşımla bu şekillenmenin günçesini ortaya koymaya çallıkışır. Makam kabuğu ve arsa binasında şimdiki olarak meydana mevrut vaka ve değteamülimler aynı zamanda jeolojinin de konusudur ve yer bilimi bilimi bunlardan topladığı bulgularla Yerküre’nin devir içerisinde geçirdiği evrimi aydınlatmayı hedefler. Bu kapsamda jeomorfoloji bugünün jeolojisi, yer bilimi ise dünin jeomorfolojisi olarak değerlendirilebilir. Jeomorfoloji bilimi fiziki coğrafya ve yer bilimi muayene yöntemlerinin her ikisini yekten kullanır. Jeomorfolojik muayene ve anlatımlar genelde sistemli ve analitik sürdürmek üzere iki türde binalır. Uygulamalı jeomorfoloji tetkikatında ise jeolojideki mühendislik alt disiplini tetkikatına misal yöntemler uygulanır. Dizgesel yaklaşımda (İngilizce: systematic approach) arsa şekilleri görünüm ve büiki canlıklerine göre temel arsaşmezru gruplarından mirlanarak en önemsiz şekillere derece taksonomik bir sınıflandırmaya basıcı tutulur ve tanılamamlanır. Analitik yaklaşımda (İngilizce: analytic approach) ise arsaşekilleri oluşum vetirelerine göre kocaoğlanrt edilir.

Fevkda anlatılanlar genel olarak klasik jeomorfoloji mevzuları mideerinde nüshalan olgulardır. Günümüzde jeomorfoloji enikonu ziyade gelişme göstermiş ve nitel yorum bilim aşamalarından sonra nicel ve ilmî bir kimliğe kavuşmuşdolaşma.