Jeomorfoloji veya yüzey bilimi, anabilim dalı mevzi bilimi olan ve yerin yüzey şekillerinin teşhismlanmasını ve oluşum vetirelerinin açıklanmasını iş edinen bilgi dalıdır.[1] Jeomorfoloji, karalar üzerinde ve denizaltında mevzi kabuğunun yüzeyinde tanıdık şekilleri inceleyen, oluşum ve evrimlerini açıklayan, bunları kendi yöntembilimi içerisinde sınıflandıran, coğsergenî dağılım ve gruplandırmalarını, nedenleriyle omuz omuza aralıkştıran bir bilgi dalıdır.[1] Bu teşhism doğrultusunda jeomorfoloji, bir anabilim dalı olan yerbilimlerinin bir dalını oluşturur.
Jeomorfoloji konusu bakımından bazı ülkelerde (Kul, Kanada) mevzi bilimleri içerisinde, mevzi kabuğunun konstrüksiyonsı ve dinamiğiyle dayalı jeolojinin, birtakımlarında ise (Türkiye, Fransa) âdem evladı-doğal çmertebe koşulları arasındaki ilişkiyi inceleyen fiziksel coğrafyanın madun dalıdır. Fiziksel coğrafya yaklaşımında jeomorfolojinin konusu olan mevzişekilleri, diyar, sular ve doğal aktiflarla omuz omuza değerlendirilir. Yer bilimsel açıdan ise Yerkürenin camit elemanları olan mevzi konstrüksiyonsı, mevzi şekli, diyar ve sular (fizyografya) jeomorfolojinin konusunu oluşturur. Yer bilimi, jeofizik, haritacılık, bölge bilimi, paleontoloji ve taş bilimi jeomorfolojinin yararlandığı başlıca bilgi dallarıdır. Jeomorfoloji incelediği konulara göre madun dallara ayrılır. “Sıkıntısızışhun jeomorfoloji” akarsuların oluşturduğu yeryüzü şekillerini, “karst jeomorfolojisi” kireçtaşları üzerinde oluşan şekilleri, “kıyı jeomorfolojisi” bahir ve göl yakalarındaki şekilleri, “buzul jeomorfolojisi” buzullar aracılığıyla oluşturulan yeryüzü şekillerini inceler.
Yukarıdaki teşhismdan da anlaşılabileceği gibi jeomorfoloji, mevzi kabuğunda güncel olarak süregiden mevzi şekillenmesi vetireleri ile uğraşır ve nihai olarak jenetik yaklaşımla bu şekillenmenin günçesini ortaya koymaya çallıkışır. Vaziyet kabuğu ve mevzi konstrüksiyonsında güncel olarak meydana mevrut fenomen ve değmaslahatimler aynı zamanda jeolojinin de konusudur ve jeoloji bilimi bunlardan topladığı bulgularla Yerküre’nin ahit içerisinde geçirdiği evrimi aydınlatmayı hedefler. Bu kapsamda jeomorfoloji bugünün jeolojisi, jeoloji ise dünin jeomorfolojisi olarak değerlendirilebilir. Jeomorfoloji bilimi fiziksel coğrafya ve jeoloji istikşaf şekillerinin her ikisini yekten kullanır. Jeomorfolojik istikşaf ve anlatımlar genel anlamda dizgesel ve analitik cereyan etmek üzere iki türde konstrüksiyonlır. Uygulamalı jeomorfoloji araştırmalarında ise jeolojideki mühendislik madun disiplini araştırmalarına misal yöntemler uygulanır. Sistemli yaklaşımda (İngilizce: systematic approach) mevzi şekilleri görünüm ve büvarlıklıklerine göre temel mevzişekili gruplarından başlanarak en bayağı şekillere derece taksonomik bir sınıflandırmaya bağımlı tutulur ve teşhismlanır. Analitik yaklaşımda (İngilizce: analytic approach) ise mevzişekilleri oluşum vetirelerine göre kocaoğlanrt edilir.
Yukarıda anlatılanlar genel olarak klasik jeomorfoloji konuları dâhilerinde adetlan olgulardır. Günümüzde jeomorfoloji bayağı lüks nema göstermiş ve nitel tefsir bilgi aşamalarından sonrasında nicel ve ilmî bir kimliğe kavuşmuştur.