Jeomorfoloji veya yüzey bilimi, anabilim dalı mekân bilimi olan ve yerin yüzey şekillerinin tanılamamlanmasını ve oluşum vetirelerinin açıklanmasını mevzu edinen bilim dalıdır.[1] Jeomorfoloji, karalar üzerinde ve denizaltında mekân kabuğunun yüzeyinde tanıdık şekilleri inceleyici, oluşum ve evrimlerini açıklanan, bunları kendi yöntembilimi içinde sınıflandıran, coğrafî dağılım ve gruplandırmalarını, nedenleriyle yan yana araştıran bir bilim dalıdır.[1] Bu tanılamam doğrultusunda jeomorfoloji, bir anabilim dalı olan yerbilimlerinin bir dalını oluşturur.
Jeomorfoloji konusu itibarıyla temelı ülkelerde (Köle, Kanada) mekân bilimleri içinde, mekân kabuğunun yapısı ve dinamiğiyle müntesip jeolojinin, bazenlarında ise (Türkiye, Fransa) beniâdem-doğal çevre koşulları arasındaki ilişkiyi inceleyici fiziki coğrafyanın zir dalıdır. Fiziki coğrafya yaklaşımında jeomorfolojinin konusu olan mekânşekilleri, iklim, sular ve doğal aktiflarla yan yana bileğerlendirilir. Jeolojik açıdan ise Yerkürenin ruhsuz elemanları olan mekân yapısı, mekân şekli, iklim ve sular (fizyografya) jeomorfolojinin konusunu oluşturur. Yer bilimi, jeofizik, haritacılık, ülke bilimi, paleontoloji ve taş bilimi jeomorfolojinin yararlandığı çıbanlıca bilim dallarıdır. Jeomorfoloji incelediği konulara nazaran zir dallara ayrılır. “Temizışsoy jeomorfoloji” akarsuların oluşturduğu yeryüzü şekillerini, “karst jeomorfolojisi” kireçtaşları üzerinde oluşan şekilleri, “kıyı jeomorfolojisi” bahir ve göl yakalarındaki şekilleri, “buzul jeomorfolojisi” buzullar tarafından oluşturulan yeryüzü şekillerini inceler.
Mafevkdaki tanılamamdan da anlaşılabileceği kabil jeomorfoloji, mekân kabuğunda güncel olarak süregiden mekân şekillenmesi vetireleri ile uğraşır ve nihai olarak jenetik yaklaşımla bu şekillenmenin günçesini ortaya koymaya çdüzenışır. Yan kabuğu ve mekân yapısında güncel olarak meydana gelen olay ve bileğkârimler aynı zamanda jeolojinin bile konusudur ve jeoloji bilimi bunlardan topladığı bulgularla Yerküre’nin zaman içinde geçirdiği evrimi aydınlatmayı hedefler. Bu kapsamda jeomorfoloji bugünün jeolojisi, jeoloji ise esbakin jeomorfolojisi olarak bileğerlendirilebilir. Jeomorfoloji bilimi fiziki coğrafya ve jeoloji araştırma şekillerinin her ikisini yekten kullanır. Jeomorfolojik araştırma ve anlatımlar genel anlamda sistemli ve analitik tamamlanmak üzere iki türde yapılır. Uygulamalı jeomorfoloji tetkikatında ise jeolojideki mühendislik zir disiplini tetkikatına dublör yöntemler uygulanır. Sistemli yaklaşımda (İngilizce: systematic approach) mekân şekilleri görünüm ve büvarlıklıklerine nazaran esas mekânşekili gruplarından çıbanlanarak en ıvır zıvır şekillere denli taksonomik bir sınıflandırmaya tabi tutulur ve tanılamamlanır. Analitik yaklaşımda (İngilizce: analytic approach) ise mekânşekilleri oluşum vetirelerine nazaran ayırt edilir.
Mafevkda anlatılanlar umumi olarak klasik jeomorfoloji mevzuları yürekerinde nüshalan olgulardır. Günümüzde jeomorfoloji enikonu ziyade nema göstermiş ve nitel yorum bilim aşamalarından sonrasında nicel ve bilimsel bir kimliğe kavuşmuştur.